Rabat en Fes

31-10
Het is een kleine drie uur vliegen en de klok mag een uurtje terug. Gelukkig gaat de douane afwikkeling ook lekker vlot, nu op zoek naar onze bagage. Gelukkig, alles is meegekomen. In de aankomsthal treffen we een man met onze namen op een bordje, kijk dat is dan weer makkelijk. Het is proppen maar alle bagage kan in de auto en we vervolgen onze reis over land op weg naar Rabat, een klein uurtje rijden. De wegen zijn goed en we zien veel Franse invloeden, une gare de peage komt ons bekend voor. Rabat ligt aan zee en onze eerste Riad ligt in de Medina. Aangezien auto’s daar níet kunnen komen moeten we door de smalle straatjes met onze bagage naar Riad Oudaya. De straten zijn smal en aan beide kanten hoge muren. Af en toe een houten deur en als die open gaan weet je niet wat je ziet. Achter de deuren liggen de prachtigste binnentuinen met een aantal kamers die uitkomen op een galerij. De kamers zijn prachtig, je waant je hier in het sprookje van 1001 nacht. Later leren we dat het voor moslims not done is om aan de buitenkant van je huis te laten zien hoe rijk je bent, dus hoge muren zonder ramen en aan de binnenkant de pracht en praal. Tegelijkertijd vormen de smalle straatjes met de hoge muren een natuurlijk airco systeem. Aangezien we toch wel honger hebben pakken we snel een pannenkoekje bij een kraampje voor onze Riad. Pfff, het is warm, dus ik ben blij dat ik die zware schoenen uit kan doen en het is ook niet verkeerd om wat lekker luchtigs aan te trekken. Daar maak ik dan toch even een verkeerde keuze, blijkbaar mogen mijn knieën niet bloot want buiten op straat wordt ik toch wel nagekeken en dan voel je je toch wel wat opgelaten. De middaguurtjes slenteren we door de smalle straatjes van de Medina en kopen alvast de kaartjes voor de trein voor morgen naar Fes, weten we gelijk waar het station is. Het valt ons op dat de Marokkanen absoluut niet vervelend zijn, maar goed dit is Rabat en we zien weinig toeristen, het is heerlijk om door de Medina langs de vele honderden winkeltjes te slenteren zonder overal aangeklampt te worden. Ik koop toch maar een extra lange dunne broek, voor 2 euro..... Hoef ik me niet meer zo opgelaten te voelen. Moe maar voldaan sluiten we deze eerste dag af met een heerlijk diner bij het Riad. Helaas zonder wijn......daar zullen we hier aan moeten wennen.

01-11
Om 5 uur wordt ik wakker, ja hoor we zitten vlakbij de moskee..... en de moslims worden opgeroepen om te bidden. Nou ik blijf nog lekker even liggen.
Om 7 uur op.... we hebben een paar uurtjes om Rabat buiten de stadsmuren te verkennen. We lopen de Medina uit en via een enorme begraafplaats lopen we naar de kust. Hier liggen duizenden grafen, allemaal naar het oosten gericht. De begraafplaats is op een helling en als we boven aan zijn zien we de zee, zo dalen we af naar de kust. Ook hier heeft men een plaatselijk sportclubje, er worden rondjes gerend en dat is een lange jurk toch niet zo handig.....Vissers zijn druk bezig met de vangst van de dag, altijd weer een mooi spektakel. Een eindje verder zien we de Kashba Oudaya liggen, dit is een soort fort, in dit geval prachtig ommuurde straatjes. Via de prachtige poort treden we de Kashba binnen. Het is nog vroeg en er is nog bijna niemand. We dwalen door de smalle straatjes, de muren zijn wit geschilderd en het onderste gedeelte blauw. Dit schijnt goed te werken tegen de insecten......Er is ook nog een prachtige tuin en een museum waar we de Marokkaanse kroonjuwelen kunnen bezichtigen maar dat laten we even voor wat het is.
Op het programma staat uiteraard ook nog het mausoleum van Mohammed V. De grootvader van de huidige koning van Marokko. Het is een indrukwekkend bouwwerk bewaakt door enkele mannen in gala uniformen. Langzaam slenteren we weer terug naar ons Riad waar we onze tassen oppikken. Nu met die tassen de medina door op weg naar het station. Gelukkig weten we die al te vinden omdat we een dag van te voren de kaartjes al hadden gekocht. Het is druk op het perron en nog drukker als we de trein in willen, niet handig met een reistas en rugzak. Geen zitplaats meer te vinden, dat wordt staan, hadden we nu maar eerste klas genomen. Maar gelukkig verlaten er wat mensen na een uurtje de trein en kunnen we toch allemaal de laatste twee uur zitten en zo arriveren we in Fes. Er staat al weer een taxichauffeur op ons te wachten en deze brengt ons naar Riad Salama midden in de Medina, althans naar een parkeerplaats buiten de Medina en dan moeten we te voet verder. Gelukkig loopt er een drager met ons mee want anders waren we gelijk al verdwaald in dit enorme labyrint. Smalle straatjes, hoge muren en geen ramen, dan een houten deur en zo loop je het paradijs binnen. De eigenaar is een Fransman, Michel, alleraardigst. Ja, die snapt het wel..... Die avond eten we in het Riad, na de soep en Marokkaanse groenten een heerlijke kip tajine met citroen en sinaasappeltoetje na. En....ze hebben wijn!!!! ( we zijn tenslotte bij een Fransman op bezoek).

02-11
Kamal is een echte Marokkaanse gids in een djellaba ( jurk) en het is ook nog een zeer mooie man! Hij zal ons vandaag door de Medina rondleiden, 9400 straatjes, zonder gids kom je er nooit meer uit! Deze Medina wordt tot de meest authentieke van Marokko gerekend. De Medina bestaat uit ontelbare districten, die ieder hun eigen Koran school, moskee, bakker, hamman en fontein hebben. Bij een bakker kijken we even binnen, eigenlijk is het alleen een hout gestookte oven waar de vrouwen en kinderen uit de straat de broden brengen die ze thuis gemaakt hebben. De bakker weet precies wie welk brood heeft gebracht en geeft na het afbakken dus de juiste ook weer terug. S’avonds werden de poortjes tussen de districten gesloten en bleven de mensen binnen. Ieder district heeft bovendien zijn eigen soek (markt) gespecialiseerd in bijvoorbeeld pantoffels, meubels, leerbewerking, ijzersmederij of keramiek. We dwalen door de straatjes, vele winkeltjes vaak niet meer dan paar vierkante meter, amper plaats voor de verkoper laat staan voor ons en oppassen voor de ezels die soms door de straatjes moeten, de winkels zullen toch ook gevuld moeten worden. Het is echt bijzonder, niemand is vervelend, mensen groeten en vragen waar je vandaan komt. Onze gids Kamal vertelt ons veel over het moslimgeloof,de gewoontes en de gebruiken. Indrukwekkend zijn de leerlooierijen, de z.g. Tanneries. De stank is verschrikkelijk, we krijgen een munttakje om de stank enigszins te verdrijven. In betonnen kuipen, de meeste al eeuwen oud, vindt het looierij proces plaats. De mannen staan tot hun navel in de kleurbaden gemiddeld zo’n 6 uur per dag. Alles wordt met natuurlijk materialen bewerkt en er komt geen chemische troep aan te pas. De geur van de ammoniak met duivenpoep is echter niet te harden. Natuurlijk maken ze de allermooiste spulletjes van het leer en willen ze graag verkopen maar wij houden het voor gezien, daar maakt dan ook niemand een probleem van. Na weer een smaakvolle lunch, overigens wel vaak hetzelfde, eerst wat bordjes met groenten, daarna een tajine met kip of vlees en daarna een dessert en fruit, dwalen we weer verder door de Medina. Geen idee meer welke richting we zitten of waar we uit komen. Er is bv ook een speciaal straatje waar ze kleding verven en ook opvallend is het straatje met de bruidsjurken en bruidstronen e.d., tegenwoordig allemaal te huur. Natuurlijk ontkomen we niet aan een tapijtdemonstratie maar we weten veilig weg te komen (sorry, wij hebben er pas een in India laten maken, nog niet eens gelogen ook). Wel leuk is dan weer een demonstratie bij een kruidendokter. Ach, een zakje Has el Ranou voor mijn eigen tajinegerechten kan ik wel gebruiken dus die neem ik maar mee. Een bezoekje aan de plaatselijke weverij in een oude Karavanserai levert ons een paar nieuwe sjaaltjes op en de kunst hoe deze op te doen in de Sahara. Tegen 6 uur levert Kamal ons weer veilig af bij ons Riad Salama. Tijd om even wat administraties bij te werken, foto’s e.d. en daarna op eigen houtje toch even de Medina in om een hapje te eten. 4 x links ( althans als je meerdere keuzes hebt) en dan als maar rechtdoor, dat moet wel lukken, en we komen er.........en terug ook weer.